قوانين پوشش، مربوط به حرفه پزشکي

قوانين اختصاصي پوشش

1. قانون انطباق امور اداري و فني مؤسسات پزشکي با موازين شرع مقدس

مصوب 10/ 8/ 1377 مجلس شوراي اسلامي
ماده 1- مؤسسات پزشکي، کليه مراکز پزشکي و وابسته به پزشکي نظير بيمارستان، زايشگاه، آسايشگاه، آزمايشگاه، پلي کلينيک ها، مطب پزشکان و داروخانه ها و محل کار ساير اقشار پزشکي و مؤسسات فيزيوترابي و الکتروفيزيوتراپي، هيدروتراپي، آزمايشگاه هاي تشخيص و پژوهشي، درمانگاه، راديولوژي، مراکز پزشکي هسته اي، مراکز بهداشتي درماني شهري و روستايي، بخش هاي تزريقات و پانسمان و يا هر تشکيلاتي که به هر نام و عنوان با اجازه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي ايجاد شده يا خواهد شد (اعم از بخش دولتي - خصوصي و خيريه) و واحدهاي مشابه در دانشگاه هاي علوم پزشکي و کليه کارکنان فني و اداري و خدماتي آنها مشمول اين قانون مي گردند.
تبصره - کليه وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسساتي که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و به امر بهداشت و درمان مي پردازند موظف به رعايت مقررات اين قانون مي باشند.
ماده 2- در اجراي ماده (3) قانون تشکيل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي مصوب 9/ 7/ 1364، اين وزارتخانه موظف است به منظور انطباق امور درماني، بهداشتي و آموزش پزشکي با موازين شرع مقدس اسلام، سياستگذاري و برنامه ريزي و تدوين آيين نامه اجرايي جهت عملي نمودن انطباق امور مذکور با موازين شرع مقدس را به انجام رساند.
ماده 3- به منظور نيل به اهداف مندرج در مواد اين قانون شورايي به نام شوراي عالي انطباق در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به رياست وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي تشکيل مي گردد. اعضاي اين شورا به مدت دو سال به عضويت شورا منصوب مي شوند عبارتند از: 1- معاون امور فرهنگي و دانشجويي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به عنوان قائم مقام و دبير شورا. 2- معاون امور درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي. 3- معاون امور پشتيباني وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي. 4- معاون امور آموزشي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي. 5- معاون امور بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي. 6- رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها. 7- يک نفر از اعضاي کميسيون بهداري و بهزيستي مجلس شوراي اسلامي به عنوان ناظر به پيشنهاد کميسيون مزبور و انتخاب مجلس. 8- يک نفر از اعضاي کميسيون امور زنان و جوانان و خانواده مجلس شوراي اسلامي به عنوان ناظر به پيشنهاد کميسيون و انتخاب مجلس. 9- رئيس سازمان نظام پزشکي يا نماينده تام الاختيار وي. 10- مشاور وزير بهداشت در امور زنان. 11. دو نفر از اعضاي هيأت علمي دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور به انتخاب وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي. 12 - دو نفر از رؤساي دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور به انتخاب وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي.
تبصره 1- وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي مي تواند نسبت به تشکيل کميته هاي انطباق در استان ها اقدام نمايد. کميته هاي موضوع اين ماده موظف خواهند بود نتايج اقدامات خود را به شوراي عالي انطباق در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي گزار نمايند.
تبصره 2- کميته هاي انطباق استاني زير نظر رئيس دانشگاه علوم پزشکي تشکيل مي شود و موظف به اجراي مصوبات شوراي عالي انطباق مي باشند.
ماده 4- اعتبارات مورد نياز اين قانون در سال جاري کماکان از رديف 422600 (بند «و» تبصره «10») تأمين مي گردد و در سال هاي آتي با توجه به امکانات وزارت مربوطه عمل خواهد شد.
ماده 5- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي موظف است آيين نامه اجرايي اين قانون را به گونه اي تنظيم نمايد که با ارتقاء کيفيت خدمات پزشکي، همراه و بيمار در انتخاب پزشک مختار باشد و در ارائه خدمات اورژانس حفظ حيات بيمار بالاترين اولويت را داشته باشد.
ماده 6- رؤساي دانشگاه ها و دانشکده هاي علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني، مسئولين فني و مديران بيمارستان ها و واحدهاي بهداشتي درماني مسئول حسن اجراي اين قانون در استان ها بوده و با بازرسي مستمر و نيز بر اساس شکايات وارده به مراجع ذيربط به تخلفات رسيدگي مي کنند.
ماده 7- آيين نامه اجرايي اين قانون حداکثر ظرف مدت 6 ماه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي تهيه و پس از تصويب هيأت وزيرات لازم الاجرا مي باشد و تا ابلاغ آيين نامه جديد، آيين نامه انطباق و اصلاحيه هاي بعدي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي کماکان به قوت خود باقي است. قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و سه تبصره در جلسه علني روز يکشنبه مورخ دهم آبان ماه يکهزار و سيصد و هفتاد و هفت مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 20/ 8/ 1377 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي
علي اکبر ناطق نوري

2. آئين نامه اجرائي قانون انطباق امور اداري و فني مؤسسات پزشکي با موازين شرع مقدس

مصوب 1380 هيات دولت

فصل اول: بخش هاي زنان و زايمان و اطاق عمل

بخش يک: محيط فيزيکي

ماده 1- تفکيک کامل اطاق هاي رختکن آقايان از خانم ها (قبل از خط امان) اعم از پزشک، پرستار و خدمه، مي بايست حتي المقدور اطاق هايي انتخاب گردد که به ساير فضاي اطاق هاي عمل اشراف نداشته باشد و افراد بتوانند هنگام تعويض لباس کليه شئونات اخلاقي و اسلامي را رعايت نمايند (بستن درب، کشيدن پرده و يا کرکره ها).
ماده 2- تفکيک کامل اطاق هاي غذاخوري، چايخوري آقايان ازخانم ها در کليه ساعات شبانه روز (اعم از پزشکان، پرستاران و کادر خدمات).
ماده 3- مجزا نمودن اطاق هاي دستشويي (اسکراب) خانم ها از آقايان با توجه به تفاوت هاي فيزيکي ساختمان ها با ابتکار عمل لازم در حد مقدورات از قبيل استفاده از پرده پاراوان.

بخش دو: پوشش کارکنان و بيماران

ماده 4- پوشش کارکنان مرد: پوشش کارکنان مرد اطاق عمل اعم از پزشک، پرستار و خدمه مي بايست طبق ضوابط تعيين شده زير، با رنگ هاي مناسب تهيه گردد.
الف - شلوار بلند تا مچ پا با گشادي مناسب که مچ آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل 15 سانتيمتر)
ب- قد پيراهن تا روي باسن با گشادي مناسب
ج- قد آستين تا 10 سانتيمتر بالاتر از آرنج
د- يقه گرد (کاملاً دور گردن) با شکافي بطول 15- 10 سانتيمتر در جلو که تقريباً با سجافي 5 سانتيمتر رويهم قرار گيرد.
ه - کلاه مناسب بطوريکه تمام سر و موها را بپوشاند.
و- کفش مخصوص اطاق عمل (پوتين با رينگ سفيد) استفاده شود.
تبصره 1- به منظور رعايت کامل اصول بهداشتي، آقاياني که محاسن دارند، از ماسک هاي بزرگتر که پوشش لازم را ايجاد مي نمايد استفاده نمايند.
ماده 5- پوشش کارکنان زن:
پوشش خانم ها در اطاق عمل و اطاق زايمان اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات مي بايست با شرايط تعيين شده زير تهيه گردد.
الف- شلوار بلند با گشادي مناسب که مچ پاي آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل 15 سانتيمتر)
ب- مانتو گشاد و بلند تا سر زانو
ج- قد آستين تا مچ و سر مچ ها مي بايست بصورت کشباف جمع شود.
د - يقه گرد (دور گردن با شکافي 15- 10 سانتي متر در جلو که با سجافي 5 سانتيمتر روي هم قرار گيرد.)
ه - مقنعه به رنگ مناسب تا روي سينه که با دکمه هاي مانتو ثابت شود.
و- جوراب سفيد ضخيم و ساده
ز - کفش مخصوص اطاق عمل (پوتين با رنگ سفيد) استفاده شود.
ماده 6- پوشش بيماران مرد:
جهت بيماران مرد بايد از گان و کلاه و يا سربند که تمام موهايشان را بپوشاند استفاده شود.
ماده 7- پوشش بيماران زن:
جهت بيماران از گان و روسري بزرگ و مناسب که گردن و سينه هاي آنان را کاملاً بپوشاند استفاده شود.
تبصره 2- کليه بيماران بايد در تمام مراحل عمل (باستثناي مواقع ضروري) با ملحفه يا شان عمل پوشانيده شوند.

بخش سه: روش اجرايي

يک: بيماران

ماده 8- بيمار بايد با پوشش کامل مطابق ماده 7- 6 توسط پرستار و بيمار بر بخش با آمادگي کامل جسمي به پرستار اطاق عمل تحويل شود.
ماده 9- پرستار اطاق عمل ضمن رعايت کليه مقررات مربوطه و پس از گرفتن آگاهي هاي لازم به منظور حمايت روحي و معطوف نمودن توجه بيمار به معنويات و اتکال به خداوند و جلب اعتماد بيمار در مورد انجام خواسته هايش او را براي انجام عمليات هوشبري با رعايت موازين شرعي آماده مي سازد.
ماده 10- انتقال بيمار بر روي تخت عمل به وسيله پوشش هاي برزنتي با ميله هاي متحرک و يا توسط پارچه (ملحفه) انجام پذيرد. تا از تماس مستقيم پرسنل اطاق عمل با اعضاي بدن بيمار پيشگيري گردد.
ماده 11- در صورتي که بيمار احتياج به سند مثانه دارد مي بايست الزاماً افراد همگن عمل سنداژ را انجام دهند. اگر فرد همگن وجود نداشته باشد لازم است توسط خود پزشک انجام شود.
ماده 12- در مورد بيماراني که لازم است از دستگاه مانيتورينگ استفاده نمايند، بايد عمل گذاشتن الکترودها در مورد بيماران حتي الامکان بوسيله پرسنل همگن انجام شود.
ماده 13- تنظيم وضعيت بيمار (Positioning) حتي المقدور با کمک پرسنل همگن انجام شود.
ماده 14- هنگام تنظيم وضعيت بيمار و يا پرپ کردن که بدن بيمار در معرض ديد قرار مي گيرد الزاماً بايد افرادي که حضور آنان ضروري نيست از اطاق خارج شوند.
ماده 15- نواحي تناسلي بيماران هنگام تنظيم وضعيت بوسيله (شان، حوله، پد، گاز) پوشانيده شود.
ماده 16- در هنگام پرپ کردن پوشانيدن کليه اعضاء بدن بيمار باستثناي موضعي که لازم است پرپ شود کاملاً الزامي است و اين عمل حتي الامکان توسط سير کولر همگن انجام شود.
ماده 17- پرستار اسکراب در مورد اعمال جراحي نواحي تناسلي همگن انتخاب گردد و از حضور مستخدمين و پرسنل غير بهداشتي ودرماني غير همگن جلوگيري شود.
ماده 18- پس از اتمام عمل جراحي و پانسمان محل عمل و برداشتن شان ها بيمار پوشيده شود. و پس از اتمام عمليات هوشبري، بيمار با پوشش کامل و رعايت مفاد ماده 10 بر روي برانکارد به اتاق ريکاوري منتقل گردد.
ماده 19- مراقبت و کنترل بيمار در اتاق ريکاوري با توجه به حالاتش (بيقراري و هذيان) حتي الامکان توسط پرستاران همگن (بويژه درمورد بيماران زن) انجام پذيرد.
ماده 20- انتقال بيماران زن از اتاق ريکاوري به بخش حتماً بايد به همراهي يک نفر از کادر پرستاري همگن انجام شود.

دو: کارکنان زن

ماده 21- رعايت پوشش کامل اسلامي (مانتو، شلوار، مقنعه، جوراب ضخيم و ساده) براي کليه پرسنل اطاق عمل اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات کاملاً الزامي است استفاده از هرگونه زينت آلات و لوازم آرايش و مواد معطر و همچنين داشتن ناخن بلند و استفاده از برق ناخن اکيداً ممنوع مي باشد.
ماده 22- رفتار و گفتار همکاران زن بايستي بسيار متين و موقر و در حدود انجام وظايف محوله با رعايت کامل شئونات اسلامي مي باشد.
ماده 23- با توجه به اينکه هنگام اسکراب کردن قسمت هايي از دست که نبايد در معرض ديد نامحرم قرار گيرد بالاجبار بايستي شسته شود همکاران زن اعم از پزشک و پرستار بايستي در محل هاي پوشيده و دور از نگاه نامحرم (بستگي به موقعيت فيزيکي اطاق عمل دارد) اسکراب نمايند و آستين استريل را پوشيده و با رعايت موازين شرعي وارد اطاق عمل شوند.
ماده 24 - کمک کردن به جراح و کمک جراح و پرستار زن (بستن بندهاي گان، دادن نوشيدني، خشک کردن عرق، مرتب کردن ماسک و مقنعه) به عهده همکاران زن مي باشد.
ماده 25- رعايت شئونات اسلامي در حين انجام اعمال جراحي (رفتار و گفتار) کاملاً الزامي است.

سه: کارکنان مرد

ماده 26- رعايت کامل پوشش اسلامي طبق ماده 4 براي کليه پرسنل اتاق عمل اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات الزامي است.
ماده 27- کمک کردن به جراح و کمک جراح و اسکراب مرد (از قبيل بستن بندهاي گان، دادن نوشيدني خشک کردن عرق و مرتب کردن ماسک) بعهده کارکنان مرد مي باشد.
ماده 28- رفتار و گفتار همکاران مرد بايد در محدوده انجام وظايف محوله و با رعايت کامل شئونات اسلامي باشد.
ماده 29- از بکار گماردن خدمه مرد در اطاق هاي قبل از زايمان (- Labor Room) زايمان و بعد از زايمان بايد خودداري شود و انجام امور مربوط به بيماران به عهده خدمه زن که از نيروي جسماني بيشتري برخوردار هستند واگذار گردد.
تبصره: چون جايگزيني خدمتگزاران مرد فعلي بخش هاي مذکور با خدمه زن مستلزم بکارگيري نيروهاي تازه مي باشد لذا لازم است حداکثر تا پايان سال جاري و با جابجائي هاي مقدوره به اين مهم مبادرت گردد.
ماده 30- مواد فوق الذکر به منظور رعايت موازين شرع مقدس اسلام در اطاق هاي عمل و اطاق زايمان تنظيم گرديده و بکار نبردن کلمات اطاق زايمان در جايگاه هاي خاصي صرفاً به منظور رعايت اختصار کلمه مي باشد.
ماده 31- نظارت و کنترل بر حسن اجراي مفاد اين آئين نامه بعهده سرپرستار اطاق عمل و دفاتر پرستاري و رياست بيمارستان ها و نهايتاً حوزه معاونت فرهنگي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي مي باشد. همچنين نظارت به حسن اجراي اين آئين نامه در رابطه با بيمارستان هاي خصوصي در هر استان، به عهده مدير کل سازمان منطقه اي بهداشت و درمان آن استان مي باشد.

فصل دوم مربوط به ساير مراکز درماني مسائل مربوط به راديولوژي

به منظور انطباق مسائل فني و تکنيکي راديولوژي با موازين شرع مقدس لازم است موارد ذيل کاملاً رعايت گردد:
در مراکز پرتونگاري (راديولوژي) بايستي تلاش بر انجام پرتو نگاري بيماران توسط افراد همگن باشد.
برخي از تکنيک هايي که الزاماً بايستي توسط پرسنل همگن انجام شوند عبارتند از:
الف - برخي از تکنيک ها و روش ها که الزاماً بايستي توسط تکنسين و يا کارشناس زن انجام پذيرد.
1. باريم انماي خانم ها
2. ماموگرافي.
3. اروگرافي خانم ها
4. هيستروگرافي و سالپنژوگرافي
ب - برخي از تکنيک ها و روش هايي که الزاماً بايستي توسط تکنسين و يا کارشناس مرد انجام پذيرد.
1. باريم انماي آقايان
2- اروگرافي آقايان
3. اپيديدموگرافي
ج - پيشنهاد مي گردد در صورتي که سونوگرافي توسط پزشک غير همگن انجام مي شود يکي از محارم بيمار مربوطه نيز در محل انجام سونوگرافي حضور داشته باشد.
د - جهت انجام راديوگرافي از کليه نواحي بدن استفاده از لباس هاي کتاني و نخي نازک الزامي است.
ه - در صورتي که در يک راديولوژي تعداد پزشکان و تکنيسين هاي زن و مرد به حد کافي باشد، راديوگرافي بيماران زن الزاماً بايستي توسط پزشک و تکنيسين زن انجام شود و همچنين راديوگرافي بيماران مرد الزاماً بايستي توسط پزشک و تکنسين مرد انجام پذيرد.
در راديولوژي ها اختلاط پرسنل زن و مرد بايستي به حداقل کاهش يابد.

مسائل مربوط به امور فني فيزيوتراپي

اصل کلي: نظر به ضرورت رعايت حدود شرعي در معاينات بيماران و ارائه خدمات درماني توسط گروه همگن بايستي جهت گيري و برنامه ريزي ها بصورتي باشد که بتدريج به اصل مذکور جامعه عمل پوشيده شود.
1. معاينه و درمان بيماران در صورتي که در مرکز درماني به تعداد کافي تراپيست زن و مرد وجود داشته باشد بايستي توسط کادر درماني همگن انجام پذيرد.
2. در صورت ضرورت درمان توسط کادر غير همگن، پوشش نواحي غير ضروري جهت درمان الزامي است و در موارد درمان با دستگاه دياترمي، اعمال درمان در موضع بايستي با پوشش ملحفه انجام پذيرد.
3. در موارد تمرين درماني استفاده از دستگش توسط کادر درماني غير همگن ضروري است.
4. در موارد درمان بيماران زن توسط تراپيست مرد، وجود يکي از محارم بيمار در کابين درمان الزامي است.
5. مسئوليت اجراي اين آئين نامه در مراکز دولتي بعهده مديريت واحد مربوطه و در مراکز خصوصي بعهده مديريت موسسه خصوصي است.

مسائل مربوط به الکتروکارديوگرافي ECG

کليه درمانگاه ها، کلينيک ها و بيمارستان ها موظفند که افرادي را جهت انجام E. C. G تربيت نمايند بطوريکه E. C. G بيماران زن توسط خانم ها و E. C. G. بيماران مرد توسط آقايان انجام شود.
تذکر: 1- رعايت موضوع فوق در کليه ساعات شبانه روز الزامي است.
2. مکان انجام E. C. G طوري بايد انتخاب شود که محل تردد افراد غير همگن نباشد.

مسائل مربوط به آزمايشگاه ها

رعايت نکات ذيل در کليه موارد الزامي است.
1. خونگيري از بيماران الزاماً بايستي توسط افراد ذيصلاح همگن انجام شود.
2. خونگيري در بخش بايستي در حفاظ پاراوان و در آزمايشگاه ها نيز در محلي که افراد غيرهمگن تردد نداشته باشد انجام گيرد.
کليه آزمايشگاه هايي که تاکنون تأسيس يافته بايستي حتي المقدور محل کار خانم ها و آقايان را از يکديگر مجزا نموده و در خصوص آزمايشگاه هايي که بعد از اين تأسيس مي شوند، پيش بيني و رعايت اين مسئله الزامي است.
3. در کليه آزمايشگاه ها بايستي حتي المقدور قسمت انتظار مراجعه کنندگان زن و مرد از يکديگر مجزا باشد.

مسائل مربوط به تزريقات

رعايت نکات ذيل در کليه موارد الزامي است:
1. تزريقات بيماران الزاماً بايستي توسط افراد ذيصلاح همگن انجام شود.
2. تزريقات بايستي در حفاظ پاراوان و يا محلي که مورد تردد افراد غيرهمگن نباشد انجام شود.
3.رعايت موارد فوق در کليه مراکز تزريقات و پانسمان، درمانگاه ها، کلينيک ها و بيمارستان ها الزامي است.

مسائل مربوط به امور فني دندانپزشکي

اصل کلي: نظر به اهميت ضرورت رعايت حدود شرعي در امور آموزشي و معاينات بيماران و ارائه خدمات درماني توسط گروه همگن بايستي جهت گيري و برنامه ريزي ها بصورتي باشد که بتدريج به اصل مذکور جامعه عمل پوشيده شود.
1. حتي المقدور در گروه بندي دانشجويان دختر و پسر تفکيک لازم بعمل آيد.
2. پذيرش و معاينه درمان بيماران زن بايستي توسط دانشجويان دختر و بيماران مرد توسط دانشجويان پسر انجام پذيرد.
تبصره: بخش اطفال از اين قاعده مستثني است
3. در محيط بخش هاي درماني در حين معاينه و درمان بيماران زن، ملزم به استفاده از شان پرفوره مي باشند.
4. در موارد ضرورت، معاينه بيماران توسط دانشجويان غير همگن الزاماً بايستي در مکان هايي که اشخاص ثالث حضور داشته و يا تردد مي نمايد انجام پذيرد.
5. جهت رعايت موارد و بندهاي فوق لازم است مسئولين پذيرش و پرستاري دقت لازم را بعمل آورند.
6. استفاده از دانشجويان دختر و پسر از تاريک خانه راديولوژي، بايستي بصورت مجزا انجام پذيرد.
7. مسئوليت اجراي اين آئين نامه و تشخيص موارد استثنا و ضرورت هاي آموزشي بعهده مديريت دانشکده باشد.

فصل سوم: امور آموزشي بخش هاي زنان

نظر به ضرورت رعايت حداکثر ممکن ضوابط شرعي در بخش هاي بستري زنان در بيمارستان هاي آموزشي، غيرآموزشي و بخش خصوصي مقرر مي گردد:
1. حدف معاينه ژنيتال در دوره کارآموزي و حذف حضور کارآموزان در اطاق زايمان و اطاق درد و بخش زنان. بديهي است گرفتن شرح حال از بيماران بستري در بخش زايمان بدون معاينه واژينال از قبيل: بيماري هاي طبي و حاملگي، استفراغ هاي شديد حاملگي، حاملگي و فشار خون، بلامانع است و نيز حضور کارآموزان در درمانگاه مامائي (پرناتال) بدون معاينه واژينال براي آشنا شدن کارآموز با سير طبيعي حاملگي و بيماري هاي سيستميک و حاملگي نيز بلامانع است.
تبصره: دانشجويان مرد (کارآموزان مرد) لازم است کلاس هاي تئوري بخش زنان و زايمان را بگذرانند و در قسمت هاي عملي، ابتدا با مولاژ و عکس هاي شماتيک و سپس با فيلم و سيستم آموزشي ويدئوئي براي دوره کارآموزي (انترني) آماده شوند.
2. منع کامل معاينه ژنيتال در درمانگاه زنان و بخش زنان توسط کارآموزان و کارورزان مرد.
3. کارورزان مرد پس از کسب حداقل هاي لازم که در ذيل اشاره مي شود. مجاز به مشاهده و انجام زايمان و نيز مشاهده و معاينه ژنيتال نبوده و امور فوق توسط خواهران کارورز و دستياران زن صورت مي پذيرد.
4. الف: زايمان هاي طبيعي و غيرطبيعي 8 تا 10 بار با نظر مربي مربوطه در طول دوره کارورزي براي کارورزان مرد.
تبصره: اگر در 8 تا 10 مورد فوق مواردي مثل خونريزي هاي غير طبيعي بعد از زايمان از قبيل اينرسي، پارگي کول، پارگي واژن و يا باقي ماندن جفت و يا کورتاژ نباشد و چنين مواردي در طول مدت کارورزي پيش آيد، کارورز مي تواند در اين موارد شرکت نمايد.
ب: دفعات مشاهده و کمک به عمل کورتاژ و يا عمل کورتاژ در دوره کارورزي حداکثر 5 تا 8 بار با نظر مربي - بسته به توانايي هاي کارورز - توسط کارورزان مرد آن هم به منظور انجام موارد اورژانس مثل سقط جنين ناقص مي باشد.
تبصره: يکي دو مورد از موارد فوق بايستي شامل خونريزي هاي شديد مل و يا خونريزي هاي شديد سقط ناقص باشد. بديهي است قبل و يا بعد از انجام عمل کورتاژ مربي مي تواند گذاشتن اسپيکلوم و معاينه واژينال را به کارورز آموزش دهد.
4. در موارد فوق حضور بيش از يک يا حداکثر دو کارورز بر بالين بيمار ممنوع مي باشد.
5. لازمست پوشش مخصوص اطاق عمل مانند: گان و مقنعه مخصوص اطاق عمل و پوشيده بودن قسمت هاي ديگر بدن بيمار و پوشش ساير بيماران قبل از ورود کارورزان مرد به اطاق عمل و يا زايمان رعايت شود.
6. در موارد فوق لازمست کارورز حتماً با حضور و راهنمائي يک دستيار زن و يا متخصص زن انجام وظيفه نمايد و به هيچوجه حق ندارد به تنهايي بر بالين بيمار حضور يابد.
7. ورود آقايان به اطاق هايي که بانوان در آن پوشيده نيستند با اعلام قبلي صورت پذيرد.

3. از آئين نامه اجرايي رسيدگي به تخلفات صنفي و حرفه اي شاغلان حرفه دامپزشکي

مصوب 10/ 2/ 1382 هيئت وزيران
ماده 3- چنانچه مشمولان قانون سازمان نظام دامپزشکي در انجام وظائف خود مرتکب يکي از موارد زير شوند، عمل آنها تخلف محسوب و متخلفان با توجه به محتويات پرونده از جمله شدت و ضعف عمل ارتکابي و تعدد و تکرار آن حسب مورد به مجازات هاي مقرر در ماده (20) اين آئين نامه محکوم مي شوند:
1- عدم رعايت موازين شرعي که عبارتست از ترک واجبات و عمل به محرمات دين مبين اسلام در حرفه دامپزشکي از قبيل عدم رعايت پوشش مناسب اسلامي.
فصل سوم: نوع و ميزان مجازات هاي انتظامي
ماده 20- متخلفان با توجه به شدت و ضعف تخلف ارتکابي، تعداد، دفعات و نتايج و آثار تخلف حسب مورد به مجازات هاي ذيل محکوم مي گردند:
الف - تذکر يا توبيخ شفاهي در حضور اعضاي شوراي استاني نظام دامپزشکي بدون درج در پرونده.
ب - اخطار يا توبيخ کتبي با درج در پرونده نظام دامپزشکي.
ج- توبيخ کتبي با درج در پرونده نظام دامپزشکي و الصاق در تابلوي اعلانات نظام دامپزشکي محل.
د - الصاق رأي در تابلوي اعلانات نظام دامپزشکي محل و يا درج متن رأي در نشريه سازمان.
هـ - تعليق پروانه مربوط از سه ماه تا يکسال.
و - محروميت از اشتغال به حرفه دامپزشکي از سه ماه تا يک سال در محل ارتکاب تخلف.
ز - محروميت از اشتغال به حرفه دامپزشکي از سه ماه تا يک سال در تمام نقاط کشور.
ح - محروميت از اشتغال به حرفه دامپزشکي از يک تا پنج سال در تمام نقاط کشور با تأييد هيئت عالي انتظامي.
ط - محروميت دائم از اشتغال به حرفه دامپزشکي در تمام نقاط کشور با تأييد هيئت عالي انتظامي.
ماده 21- مجازات هاي موضوع ماده (20) اين آئين نامه با رعايت شرايط به شرح زير اعمال مي شود:
1- متخلفان از يکي از بندهاي (1و 2) ماده (5) آئين نامه حسب مورد به يکي از مجازات هاي مقرر در بندهاي (الف تا هـ) محکوم مي گردند.
2- متخلفان از يکي از بندهاي (3 تا 16) ماده (5) آئين نامه حسب مورد به يکي از مجازات هاي مقرر در بندهاي (ب تا و) محکوم مي شوند.
3- متخلفان از يکي از بندهاي (17 تا 21) ماده (5) آئين نامه حسب مورد به يکي از مجازات هاي مقرر در بندهاي (ج تا ز) محکوم مي گردند.
4- متخلفان از يکي از بندهاي (22 تا 25) ماده (5) آئين نامه حسب مورد به يکي از مجازات هاي مقرر در بندهاي (ج تا ح) محکوم مي شوند.
5- متخلفان از بند (26) ماده (5) آئين نامه حسب مورد به يکي از مجازات هاي مقرر در بندهاي (هـ تا ط) محکوم مي گردند.
ماده 22- با قطعيت آراي محروميت از اشتغال به حرفه دامپزشکي، اشتغال محکوم عليه در زمينه محکوميت ياد شده در مدت محروميت در بخش هاي غير دولتي (خصوصي، تعاوني، خيريه) ممنوع است.
منبع مقاله :
صدر، شادي؛ (1389)، مجموعه قوانين و مقررات پوشش در جمهوري اسلامي ايران، تهران: کتاب نيلي، چاپ اول